موفقیت و ثروت، به ندرت با پیروی از قواعد مرسوم و خطر نکردن به دست می آید. برعکس، بزرگ ترین موفقیت ها نصیب کسانی شده است که حاضر بودند بیرون از مرزبندی ها حرکت کنند و شیوه های اجرای بازی را تغییر دهند. در اینجا بیست نفر از نوآوران کسب وکار از گذشته و حال معرفی می شوند که داستان های زندگی شان از جهات بسیاری متفاوت است، اما همگی به یک حقیقت واحد اشاره دارند «اینکه ابتکار عمل، خلاقیت و جسارت، بسیار مهم تر از پیروی از قواعد هستند» (اگر چه احتمال دارد هر از گاهی خود را در مسیر خلاف قانون بیابید
۱) جک ولش
نشریه فورچون در سال ۱۹۹۹ وی را «مدیر قرن» نامید. عمده شهرت خود را مدیون بازسازی و سازمان دهی شرکت جنرال الکتریک است که سطوح مدیریتی را از ۲۹ سطح به ۶ سطح کاهش داده، برخی حوزه های کسب وکار را تعطیل کرده و درصد زیادی از زیردستان خویش را اخراج نمود. به رغم تاکتیک های قوی و بی پروای وی (به خاطر اخراج تعداد زیادی از کارکنان شرکت، به او «جک نوترونی» مشابه با بمب نوترونی لقب داده بودند)، توانست ارزش جنرال الکتریک را از ۱۲ میلیارد دلار به ۲۸۰ میلیارد دلار رساند که بزرگ ترین افزایش ارزش در هر شرکتی در زمان هر مدیرعاملی بوده است.
۲) استیو جابز
از بنیان گذاران شرکت اپل و رییس پیکسار که به عنوان یاغی و هنرمند و به همان اندازه مدیر تجاری، توانست یک سر و گردن بالاتر از سیلیکون ولی قرار گیرد. مجله فورچون او را «مرشد فرهنگی جهانی» نامید که مسوول تغییر شیوه کار و اجرای موسیقی در جهان بوده است. با این حال او را به خاطر کارهایی از این قبیل هدف انتقاد قرار داده اند: گرایشات برتری جویانه، اعتبار زیردستان را برای خود خرج کردن، مدیریت خرد کسب وکار، اخراج کارکنان از روی خشم و هر تعداد خلاف های اندک مثل پارک کردن مرسدس بنز خود در مکان مخصوص معلولان. ارزش خالص دارایی وی بیش از ۲۰ میلیارد دلار برآورد می شود.
۳) سر ریچارد برانسون
ریچارد برانسون در سال ۱۹۷۲ و در سن ۲۲ سالگی، نخستین فروشگاه صفحه موسیقی خویش به نام ویرجین را در لندن افتتاح کرد و نخستین قراردادش را با مایک الدفیلد برای صفحات موسیقی ویرجین امضا کرد. سال بعد یکی از صفحات موسیقی الدفیلد روانه بازار شد و در تعداد میلیونی به فروش رفت که متنی کلاسیک از موسیقی آزمایشی الکترونیکی شد. پنج سال بعد، برانسون قراردادی با یک گروه موسیقی راک امضا کرد که سایر موسسات آنها را رد کرده بودند. برانسون علاوه بر فروشگاه های صفحه موسیقی و شرکت هواپیمایی، به خاطر تلاش های رکوردگذار جهانی مشهور است و به اندازه سلطان تجاری بودن به خاطر بی باک بودنش مورد احترام است. او که شخصیت پرجذبه و قابلی پیدا کرده است در تعدادی از پرطرفدارترین نمایش های تلویزیونی ظاهر می شود. او یک سفینه فضایی نیز دارد. حداقل این که برانسون ثابت کرده است یک نفر می تواند در عین حال که یکی از ثروتمندترین و موفق ترین مردم جهان است، گرم و دوست داشتنی نیز باشد.
۴) سام والتون
سام والتون در سطرهای پایانی کتاب خود با عنوان «ساخت آمریکا» نوشت مهم ترین قانون در تجارت، شکستن همه قوانین است. او همچنین گفته است، «من همیشه به خودم، به خاطر زیرپاگذاشتن قوانین کسان دیگر، افتخار می کردم و همیشه طرفدار انسان های سرکش و تک رویی بودم که قواعد من را به چالش می کشیدند.» رویکرد نوآورانه و جسارت آمیز وی به کسب وکار، تاسیس فروشگاه های زنجیره ای جهانی وال مارت بود که در سال ۲۰۰۲ توانست جای شرکت نفتی اگزان را به عنوان بزرگ ترین شرکت جهان بگیرد.
۵) بیل گیتساین را دیگر همه می دانند که ثروتمندترین مرد جهان کسی است که از دانشگاه اخراج شد. بیل گیتس به جای اتمام تحصیلات در دانشگاه معتبر هاروارد، تصمیم گرفت به یک فعالیت پرریسک اشتغال ورزد و تمام وقت خویش را به کسب وکار کوچکی به نام «مایکرو سافت» اختصاص داد که با کمک هم کلاسی خود پل آلن تاسیس کردند. گیتس که از رویه های موجود منبع دسترسی باز توسعه نرم افزار رضایت نداشت، تصمیم به پولی کردن سیستم گرفت و درخواست اخلاقی برای منبع بسته کرد. او با تغییر قواعد توسعه نرم افزار، صنعت نرم افزار را به نحوی که امروزه می شناسیم تثبیت نمود.
۶) دونالد ترامپ
میلیاردر خودساخته، سلطان املاک و مستغلات و به عنوان کسی که قواعد را به وجود می آورد شناخته می شود. در بین قواعد ترامپ برای موفقیت، این واژه ها را پیدا نخواهید کرد: شرم، بخشندگی، هم دردی یا مهربانی. دونالد ترامپ، رییس اصالتا قلدر ضعیف کُش، یک نماد فرهنگی و یکی از مشهورترین مردان جهان است. از مقایسه عکس های تبلیغاتی وی در سال های اولیه شهرت یافتن وی با تسلط اخیر وی در صحنه جهانی، روشن می شود که ترامپ چهره مشخصا رذیلانه ای پیدا کرده است. در حالی که هیچ کس رهبری ترامپ را در کسب وکار زیرسوال نمی برد، شهرت وی، اگر نه ثروت وی، بیش از آنکه ناشی از معاملات تجاری خاص یا تصمیمات حرفه ای باشد به خاطر تصویر «رییس پست فطرت» و زندگی شخصی پرسرو صدای وی بوده است.
۷) هنری فورد
در خودروهای امروزی، بنیانگذار شرکت خودروسازی فورد و مخترع خط مونتاژ متحرک خودرو، رهبر تجاری کاملا غیرمتعارفی بود. هنری فورد با پافشاری بر تولید انبوه خودروهای ارزان برای یک بازار گسترده، زمانه خویش و نیز سرمایه گذاران را به چالش کشاند. او دستمزدی بسیار بیشتر از آنچه مرسوم بود به کارکنان شرکت پرداخت که این کار را «مشوق دستمزد» نامید و بدین وسیله توانست نیروی کار قوی را جذب و نگه دارد. فورد از «سرمایه داری رفاهی» حمایت می کرد و علاقه غیرمعمولی به وضعیت زندگی کارکنان نشان داد و آنها را ملزم به زندگی طبق قوانین تعیین شده در «واحد جامعه شناختی» خود می کرد، به طوری که چگونگی گذراندن ساعات فراغت آنها را مشخص و محدود می ساخت. ریسک های وی نتیجه داد و شرکت فورد به ترسیم چشم انداز مدرن شهری کمک کرد.
۸) ری کراک
ری کراک نخستین رستوران مک دونالد را باز نکرد. او صرفا یک شرکت کوچک خانوادگی را به حق امتیاز جهانی چند میلیارد دلاری تبدیل نمود. استعداد کراک مثل هنری فورد و قبل از او این بود که راهی پیدا کرد تا کالاهای با کیفیت را به یک بازار انبوه وارد کند. او با معرفی خط مشی های اکید برای چگونگی تولید و فروش اقلام غذایی، انقلابی در صنعت رستوران به وجود آورد. او فروش همبرگر را به یک علم تبدیل کرد و حتی صاحبان حق امتیاز خود را مجبور به گذراندن لیسانس همبرگرشناسی در موسسه آموزشی مک دونالد کرد. اما کراک بر خلاف فورد، به خاطر پرداخت دستمزد تا حد امکان اندک به کارکنانش مورد انتقاد واقع شد و متهم گردید که سعی در دور زدن قوانین حداقل دستمزد را داشت.
۹) لی کا شینگ
ماجرای لی کا شینگ، ماجرای آمریکایی واقعی است: سخت کوشی، عزم استوار و انتخاب های هوشمندانه که او را از فقر خارج ساخت و به محیط زیست اهمیت می دهد. تنها تفاوت این است که شینگ از چین است. ثروتمندترین مرد در هنگ کنگ، مجله فوربس ارزش خالص دارایی های شینگ را ۵/۲۶ میلیارد دلار گزارش کرده است. برای مردی که دیپلم دبیرستان ندارد چنین ثروتی بد نیست. او هنوز به گذشته معمولی خویش وفادار مانده است (خانواده اش هنگامی که ژاپن چین را اشغال کرد از کشور فرار کردند) و ترجیح نمی دهد ثروت خویش را به رخ بکشد. او به آرامی و مطبوع سخن می گوید و از کفش و ساعت ارزان قیمت استفاده می کند. در عین حال نظم و انضباط وی و جهت گیری روشن در کسب وکار باعث شده که لقب سوپرمن به وی بدهند. با اینکه ترکیبی منحصربه فرد از شرق و غرب جهان است کاملا به هیچ قالبی در نمی آید.
۱۰) روپرت مورداک
سلطان رسانه های خبری و یکی از قدرتمندترین مردان جهان با مالکیت شرکت های بسیاری از قبیل نیوز کورپرویشن، فاکس نیوز و نیویورک پست، روپرت مورداک ۱۰۹ مین مرد ثروتمند جهان است و مقام اعظم در رتبه کاتولیکی سنت گریگوری کبیر (لقبی که پاپ جان پل دوم به این استرالیایی – آمریکایی اعطا کرد هر چند که مورداک پروتستان است) وی به خاطر قدرت بسیار زیادی که در رسانه ها کسب کرده و استفاده غیراخلاقی از اموال خود در مسیر دیدگاه های سیاسی دست راستی خویش، مورد انتقاد وسیعی واقع شده است. او در سراسر فعالیت کارآفرینی خویش، منافع رسانه ای و سیاسی خویش را با ترسیم دقیق یک خط متوازن ساخته است، اما همیشه بدون حادثه نبوده است.
۱۱) کری پاکر
وقتی که در سال ۲۰۰۵ کری پاکر از دنیا رفت ثروتمندترین مرد در استرالیا و سهام دار اصلی شرکت نشر و پخش بود. وقتی پدر وی فرانک پاکر، سلطان رسانه از دنیا رفت، کری امپراتوری خانوادگی را به ارث برد که اگر به خاطر اختلاف خانوادگی نبود به برادر بزرگ ترش کلاید می رسید که با عزیمت او به آمریکا اختلاف خاتمه یافت. کری پاکر که رقیب قسم خورده غول رسانه ای روپرت مورداک بود اغلب با اتهامات مختلف روبه رو می شد تا جایی که متهم به فرار مالیاتی، جنایت سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر شد، اگر چه پاکر سرانجام از تمام اتهامات تبرئه شد هنوز در استرالیا به عنوان کسی که در جنایات سازمان یافته نقش داشته است به یاد آورده می شود.
۱۲) آندرو کارنگی
مهاجر فقیر اسکاتلندی که با تشخیص نیاز به تغییر، توانست به ثروتمندترین مرد در آمریکا تبدیل شود. او خود را با بازارهای در حال توسعه تطبیق داد، سرمایه گذاری سنگینی در فناوری های نو کرد و هراسی نداشت که توصیه های خویش را زیر سوال ببرد.
در سن ۳۳ سالگی، بیمناک از این که عمر خود را وقف ثروت اندوزی کردن، راحتی و آسایش را از وی سلب کرده است، نامه ای به خودش نوشت و توصیه نمود که دنیای کسب وکار را در عرض دو سال برای همیشه ترک کند. نیازی به گفتن نیست که او به این توصیه عمل نکرد. این تنها باری نبود که حرف و عملش با هم همخوانی نداشت. برای مثال، کارنگی در توجه صریح به برابرطلبی سیاسی و حقوق کارگران در تشکیل اتحادیه نظیر نداشت؛ اما او تاکتیک های ضد اتحادیه ای هنری فریک را تایید کرد که منجر به مرگ تعداد نامعلومی در جنگ هوم ستید شد. کارنگی تلاش کرد به این شعار خود که «انسانی که ثروتمند می میرد بدنام شده می میرد»، عمل کند: او در زمان مرگش، ۳۵۰ میلیون دلار عمدتا برای ایجاد کتابخانه های عمومی و پشتیبانی از نهادهای علمی اهدا کرد.
۱۳) بوریس برزویسکی
نسبت به اکثر بخش های جهان، فساد بخش شناخته شده ای از تجارت و سیاست در روسیه است، البته تجار و سیاستمداران معمولا از اشاره به جنبه شرارت بار جاه طلبی های خود خودداری می ورزند، اما بوریس برزویسکی یک استثنا است. در حالی که این میلیاردر همه اتهامات در رابطه با ارتباطات خود با فعالیت های جنایی را رد می کند، او علنا تهدید کرده است جای ولادیمیر پوتین را «با زور» می گیرد. برزوسکی کمک کرد تا پوتین به قدرت برسد و اکنون او را متهم به جنایت می کند.
تعجبی ندارد که برزویسکی هدف عملیات ترور قرار گیرد. او عضو برجسته آکادمی علوم روسیه بود. قبل از این که از خرید و فروش خودرو به ثروت هنگفتی دست یابد کتاب ها و مقالات بیشماری درباره ریاضیات کاربردی منتشر ساخت. او در حال حاضر به نام پلاتون النین و با پناهندگی سیاسی در لندن زندگی می کند.
۱۴) ارکادی کوهلمان
او خود را «از نوع بچه بدهای» تشکیلات بانکداری می نامد. ارکادی کوهلمان که بنیانگذار و رییس اجرایی ای ان جی دایرکت یکی از بانک های با رشد بالا در آمریکا است می گوید او حتی بانک ها را دوست ندارد و از کارت های اعتباری متنفر است. کوهلمان جدای از «انرژی بخشی» به صنعت بانکداری، یک شورشی با ذهن قوی است که بانک خود را بدون دستگاه های خودپرداز یا شعبات رنگ و وارنگ اداره می کند. همه معاملات به صورت الکترونیکی بدون نیاز به حداقل سپرده یا کارمزد از مشتری انجام می شوند. کوهلمان می گوید که وی برخلاف اکثر مدیران مالی قصد دارد به مردم کمک نماید تا پول شان را پس انداز کنند نه این که خرج کنند. او می خواهد پس اندازکردن پول را «مطلوب سازد.»
۱۵) میکائیل دل
میکائیل دل یکی از مهم ترین نوآوران صنعت رایانه شناخته می شود که با کاهش واسطه و فروش مستقیم رایانه شخصی به مصرف کننده، به مصرف کنندگان اجازه داد تا با تلفن یا نامه، دستگاه ها و تجهیزات را سفارش دهند. او که از دانشگاه اخراج شد یکی از سه تولیدکننده اصلی رایانه شخصی و یکی از مردان ثروتمند جهان است. (اگر ارزش ویژه دارایی های وی را مقایسه کنید به نظر می آید که دل می تواند ۶ تا ۷ دونالد ترامپ را بخرد.) برخی از رقبای دل، به مدل تجاری منحصربه فرد وی طمع کردند، اما بدون اینکه موفقیتی به دست آورند. او القابی مثل «مرد سال» را از مجله PC، «مدیر عالی در کسب وکار آمریکا» از نشریه Worth و «کارآفرین سال» از مجله Inc دریافت کرده است. تارنمای دل کام، یکی از بزرگ ترین سایت های تجارت الکترونیکی مصرفی در فضای مجازی است.
۱۶) رومن آبراموویچ
برخی زمان ها او را «الیگارشی آرام» می نامند، پانزدهمین مرد ثروتمند جهان همیشه چشم خود را روی روابط پنهانی بسته است. رومن آبراموویچ که وزنه ای در صنعت نفت روسیه و مالک باشگاه فوتبال چلسی است با تصمیمات تجاری متهورانه و اغلب حیرت انگیز خود جهان را تحت تاثیر قرار داده است. با وجود اتهامات وارده به وی که ثروتش را از راه بدبخت کردن دیگران به دست آورده است، مجله اکسپرت، آبراموویچ را مرد سال روسیه معرفی کرد و جایزه مرتبه افتخار را به خاطر کارهای نیکوکارانه برای توسعه منطقه چوکتکا دریافت کرد که نماینده و فرماندار آن منطقه نیز هست. آبراموویچ قبل از رسیدن به چهل سالگی معاملات تجاری چند میلیارد دلاری انجام می داد. او تایید کرده است که میلیاردها دلار بابت زد و بندهای سیاسی پرداخته است.
۱۷) جف بزوس
آمازون کام، یکی از پیشتازان تجارت الکترونیکی است که ابتدا برای کتاب استفاده می شد. اینک یکی از پیشتازان در توسعه وب شده است که چگونگی خرید و فروش هر چیزی از فیلم و موسیقی و لوازم آرایش و وسایل منزل را تغییر داده است. آمازون با اکتشاف و کاربرد فناوری هایی از قبیل آمازون کیندل و آمازون مکانیکال ترک، چگونگی مطالعه کتاب و تعامل مصرف کنندگان با رهبران بازار را تغییر داده است. جف بزوس، مردی که در پشت این پدیده است می گوید بیشتر موفقیت خود را مدیون شانس و اقبال و کشف شهودی بوده است. بزوس همیشه یک چشم به مشتری داشته است و ریسک های زیادی را پذیرفته که برخی اوقات به نفع آمازون نبوده است. با این حال او موفق به هدایت آمازون از میان بحران دات کام در دهه ۱۹۹۰ شد که توانست یکی از معدود ستون های بادوام وب شود. بر خلاف مدیران سایر سایت های پیشتاز وب مثل eBay، یاهو و گوگل، جف بزوس پست اجرایی خود را از آغاز یعنی زمانی که فقط کتاب می فروخت، حفظ کرده است.
۱۸) سرگئی برین و لری پیج
این دو با هم دوره دکترا را در استنفورد دنبال می کردند که موتور جست وجوی گوگل را توسعه دادند و شرکت سهامی گوگل را تاسیس نمودند و دو مرد ثروتمند جهان شدند. در سال ۲۰۰۷ در کنار اریک اشمیت، کسی را که استخدام کردند تا به آنها در مدیریت گوگل کمک کند طبق فهرست جهانی مجله PC مهم ترین افراد در وب هستند. آنها سرمایه گذاران شرکت تسلا موتورز شده اند که قصد تولید خودروهای پیشرفته الکترونیکی را دارد. آنها یک بوئینگ ۷۶۷ نیز خریده اند که به یک هواپیمای مدیریتی بسیار بزرگ مبله شده لوکس تبدیل شده است. آنها هنوز به طور رسمی در دوره مرخصی از تحصیل دکترای خود در استنفورد به سر می برند.
۱۹) اینگوار کامپارد و خانواده
بسیاری از میلیون ها نفری که از صدها فروشگاه IKEA در سطح جهان خرید می کنند نمی دانند که دو حرف اول این فروشگاه زنجیره ای اثاثیه منزل از حروف نخست اسامی «اینگوار» و «کامپارد» گرفته شده است. (دو حرف آخر نیز از مزرعه الماتارید و دهکده آگونارید که او به دنیا آمده بود، گرفته شده است) یکی از نوآوری های اساسی در پشت موفقیت IKEA شیوه کامپارد در یافتن راه هایی برای کاهش دادن هزینه ها است، در حالی که طرح های اصیل و صاحب سبک ارائه می کند که به راحتی به منزل برده شده و قابل پیاده کردن است. کامپارد به خاطر خست و صرفه جویی معروف است. با این که ثروتمندترین مرد اروپایی در جهان شناخته می شود (البته ثروت وی از لحاظ قانونی متعلق به کل خانواده است) او ترجیح می دهد با یک ولووی قدیمی رانندگی کرده و در قسمت اکونومی کلاس سفر کند.
۲۰) جورج سوروس
جورج سوروس ادعا می کند که از طریق تحلیل گری مالی در وال استریت شروع به پول درآوردن کرد تا بتواند ثروت کافی برای پرداختن به علایق خویش که نویسندگی و فلسفه بود پس انداز نماید. او از اندیشه های فیلسوف بزرگ انگلیسی سر کارل پوپر تاثیر فراوانی پذیرفت که کتاب «جامعه باز و دشمنان آن» پوپر باعث شد تا سوروس موسسه جامعه باز را تاسیس کند نهادی که هدفش «شکل دهی به سیاست عمومی برای ترویج حکمرانی دموکراتیک، حقوق بشر و اصلاحات اقتصادی، حقوقی و اجتماعی» اعلام شده است. سوروس به خاطر عمل نکردن به ایده آل های شفافیت خود مورد انتقاد قرار گرفته است، چون موسسه جامعه باز، بیش از آنچه قانون تکلیف کرده است از فعالیت های خود را افشا نکرده و اهداف مطلقا سیاسی را دنبال می کند. البته اکثر آن انتقادات از جانب کسانی می آید که هوادار دموکرات ها نیستند.
